Wielka Synagoga w Tykocinie, "7" CUD POLSKI

Wracając z Biesiady Miodowej, która odbyła się w miniony weekend w Kurowie, nie mogłam pominąć jednego z moich ulubionych miasteczek na Podlasiu, a mianowicie Tykocina. Wiele osób pyta mnie, co warto zwiedzić w tym uroczym miasteczku. Zdecydowanie polecam odwiedzić Wielką Synagogę!
 
Zapraszam Państwa do odkrywania wnętrza wspaniałej Wielkiej Synagogi określanej w XVII- XVIII w. jako pierwszej po krakowskiej w Koronie. Obecnie jest jedną z najstarszych i najlepiej zachowanych synagog w Polsce!


Klikając na pierwsze zdjęcie, otworzy się galeria zdjęć.

fot. lubiepodlasie.blogspot.com

Geneza powstania:
Obecną Wielką Synagogę wybudowano w miejscu poprzedniej. Ta drewniana stała tu prawdopodobnie od początku istnienia gminy żydowskiej w Tykocinie, czyli od 1522r.. Murowana powstała później (1642r), w czasie kiedy tykociński kahał (gmina), dominował wśród skupisk żydowskich na Podlasiu, Mazowszu i Litwie. Synagoga pełniła nie tylko funkcję Domu Modlitwy, ale i miejsca spotkań, zgromadzeń kahału, chederu- szkoły religijnej, odbywały się tu sejmiki, a w wieży znajdowało się więzienie dla Żydów. Symbolicznie Bożnica, była również znakiem władzy nad podległymi sobie kahałami.

Konstrukcja synagogi:
-zbudowana na planie kwadratu, z wieżą nadającą budowli cech obronnych
-jako budulca użyto cegły na zaprawie wapiennej,
-do XVIII w. (pożar) miała nietypowy dach pogrążony attyką, obecnie, manstardowy,
- posiada popularne dla polskich synagog, dziewięciopolowe sklepienie,
-jest obecnie jednym z większych budynków synagogalnych w Polsce! 

Wnętrze synagogi z inskrypcjami w języku hebrajskim i aramejskim, fot. lubiepodlasie.blogspot.com

  Centralne miejsce synagogi zajmuje BIMA, która pełniła rolę mównicy, gdzie odczytywano zwoje Tory. Tu dokonywały się najważniejsze wydarzenia religijne jak inicjacja (obrzezanie) i konfirmacja zwana po hebrajsku bar micwa! Obecnie część Bimy jest w remoncie. Szykuje się też remont budynku z zewnątrz.

Obecnie trwa remont Bimy (siepnień 2016 r.)
(fot. lubiepodlasie.blogspot.com)

Inskrypcje i piękne zdobienia Bimy (fot. lubiepodlasie.blogspot.com)

 Musisz zobaczyć!
Najważniejszym miejscem w synagodze jest Aron-ha Kodesz, szafa ołtarzowa, w której przechowywano zwoje z tekstami świętej księgi Tory. Symbolicznie usytuowany w stronę Jerozolimy. Bogato zdobiony, posiada wiele detali zdobniczych, które mają swoją symbolikę.

Pięknie zdobiony Aron ha-kodesz, fot. lubiepodlasie.blogspot.com

Od niedawna oko turysty, może cieszyć zrekonstruowana na podstawie zdjęcia, snycerskiej roboty szafa ołtarzowa, gdzie pierwotnie przechowywano Torę.

Snycerskiej roboty, zrekonstruowane drzwi szafy ołtarzowej Aron ha-kodesz, fot. lubiepodlasie.blogspot.com

Ściany ozdobione są polichromią w języku hebrajskim i aramejskim z motywami roślinno- zwierzęcymi. Większość z nich pochodzi z XVIII i XIX w. a najstarsza z lat 60. XVII w.

fot. lubiepodlasie.blogspot.com

Wiele osób nieznających hebrajskiego mylnie odwraca książeczkę do góry nogami.

 fot. lubiepodlasie.blogspot.com

Do 1941 roku w Tykocinie mieszkało ok 2100/2500 Żydów. W czasie okupacji niemieckiej większość z nich zostało rozstrzelanych w pobliskim lesie Łopuchowskim. Wojnę przeżyło zaledwie 21 Żydów. (źródło: Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego) Jeden z ocalałych, Pan Abraham Kapica, ofiarował muzeum wiele przedmiotów. Są eksponowane w synagodze.


W gablotach po prawej stronie znajdziemy wiele judaików- określenie przedmiotów (rękopisy, druki, rzeczy, dokumenty) dotyczących Żydów.

"Judaika" w jednej z gablot, fot. lubiepodlasie.blogspot.com

W miejscu gdzie dawniej były babińce (Babiniec to nazwa wydzielonej części w synagodze przeznaczonej dla kobiet i dzieci.) obecnie znajduje się przestrzeń wykorzystywana na wystawy czasowe.

Babiniec, obecnie miejsce wystaw czasowych. (fot. lubiepodlasie.blogspot.com)

Wielka Synagoga w Tykocinie od strony babińca/fot. lubiepodlasie.blogspot.com

W 2013 roku Wielka Synagoga zajęła 5 miejsce wśród 7 nowych Cudów w Polsce, wytypowanych przez prestiżowy magazyn podróżniczy National Geographic Traveler!

 Bożnica udostępniona jest jako muzeum dla zwiedzających od wtorku do niedzieli za biletem wstępu (sobota-bezpłatnie): MUZEUM W TYKOCINIE (kliknij)

Oprócz samego budynku można tu zwiedzać pokaźną kolekcję judaików oraz wystawę czasową w Babińcu. Odbywają się tu również spotkania, koncerty oraz wydarzenia związane ze świętami żydowskimi np. Święto Szałasów (Sukkot). Bardzo często można tu spotkać Żydów z Izraela, USA czy Australii, odwiedzających miejsca pamięci swoich przodków. Często słuchających przewodnika w zadumie, a najczęściej tańczących i śpiewających.
W skład muzeum wchodzi również drugi budynek, zrekonstruowany Dom Talmudyczny, gdzie można zobaczyć jak wyglądała dawniej Stara Apteka, Gabinet Zygmunta Glogera, jest też pokój poświęcony Zygmuntowi Bujnowskiemu, lokalnemu artyście. W jednym z pomieszczeń natrafimy na ekspozycję czasową.


Jeżeli chciałbyś/chciałabyś dowiedzieć się więcej na temat wnętrza Wielkiej Synagogi napisz do mnie, a ja chętnie oprowadzę Cię nie tylko po synagodze, ale i innych ciekawych miejscach w Tykocinie i na Podlasiu.
Więcej ciekawostek na temat Tykocina znajdziesz: TU
Kontakt (kliknij)

Copyrights: lubiepodlasie.blogspot.com